Schimmelinfectie van de huid

Pasgeboren baby’s die borstvoeding krijgen, kunnen bijvoorbeeld een schimmelinfectie van de mondholte krijgen. Dit heet spruw, het wordt veroorzaakt door Candida albicans. Soms wordt dat behandeld met een anti-schimmel kuur, maar het gaat ook vanzelf over. Deze schimmelsoort Candida albicans komt als een normale bewoner voor in de mondholte, in de vagina en in de darm, maar groeit daar niet in grote hoeveelheden en veroorzaakt geen klachten. Maar als het evenwicht verstoord raakt kan de schimmel gaan groeien en wel klachten veroorzaken. Dit gebeurt vooral na een antibiotica kuur. De antibiotica doden bepaalde bacteriën op de huid, in de mondholte en in de vagina waardoor de schimmels de kans krijgen om te gaan groeien. Dit is de reden waarom vrouwen na een antibioticakuur last kunnen hebben van verhoogde vaginale afscheiding.

Ook als de afweer gestoord is kunnen schimmels gaan groeien. Dat komt bijvoorbeeld voor bij patiënten met HIV, maar ook bij patiënten die middelen gebruiken die de afweer onderdrukken, zoals prednison. Patienten die prednison gebruiken kunnen bijvoorbeeld makkelijk een Candida infectie van de mondholte krijgen, vooral als ze ook nog een antibiotica kuur hebben gehad.
Er zijn gisten die thuis horen op de huid maar soms problemen veroorzaken. Een voorbeeld is de gist Malassezia. Deze zit bij iedereen op de huid, vooral op het behaarde hoofd. Bij sommige personen veroorzaken deze gisten irritatie van de huid in de vorm van roodheid of schilfering. Ze kunnen op de hoofdhuid hoofdroos veroorzaken, ze kunnen in het gezicht eczeem veroorzaken (seborroisch eczeem), en ze kunnen op het lichaam schilfering en kleurverschillen veroorzaken (pityriasis versicolor).

En er zijn ook schimmels die niet thuis horen op of in de huid. Dit zijn gevaarlijke schimmels die de diepte in groeien (ook wel diepe mycosen genoemd). Dat kunnen zijn bijzondere schimmels die opgelopen zijn in de tropen, maar ook gewone schimmels die hun kans grijpen bij patiënten met een ernstig gestoorde afweer. Diepe mycosen kunnen veel schade veroorzaken en zijn moeilijk te behandelen. Gelukkig zijn ze wel heel erg zeldzaam.
De meeste schimmelinfecties ontstaan echter zomaar, bij gezonde mensen. Schimmels kunnen groeien in de ruimte tussen de tenen en daar kloofjes veroorzaken (voetschimmel). Schimmels kunnen ook zomaar in de nagels groeien (schimmelnagels). Kleine kinderen kunnen zomaar een ringvormig uitgroeiende schimmel infectie krijgen (ringworm) of een schimmelinfectie van het behaarde hoofd (tinea capitis).

Schimmel nagels (kalknagels)

Schimmelnagels zijn brokkelige verdikte nagels waar een schimmel in groeit. De medische term is onychomycose. Schimmels nagels worden meestal veroorzaakt door Trichophyton rubrum en andere Trichophyton soorten, maar ook door Candida albicans (vooral als men veel met de handen met water in aanraking komt). Zie verder onder schimmelnagel / kalknagel.

Voetschimmel (zwemmerseczeem)

Voetschimmel is een schimmel infectie van de huid tussen de tenen. In de plooien tussen de tenen is het meestal vochtig en broeierig, een ideale plaats voor schimmels zoals Candida albicans. Voetschimmel kan ook langs de voetrand zitten. Zie verder onder voetschimmel

Schimmel infectie van het behaarde hoofd (tinea capitis)

Schimmel infectie van het behaarde hoofd komt vooral voor bij kleine kinderen. De belangrijkste veroorzakers van tinea capitis in Nederland zijn: Trichophyton violoaceum, Microsporum. canis, M. audouinii, T. tonsurans, T. mentagrophytes, T. rubrum, T. verrucosum, T. soudanense en T. schoenleinii. De infectie moet meestal langdurig met anti-schimmel tabletten worden behandeld.

Schimmelinfectie van de vagina

Schimmelinfectie van de vagina wordt veroorzaakt door overgroei van de gist Candida albicans die van nature aanwezig is in de vagina. Zie verder onder candida vaginitis.

Schimmel infectie van de mondholte (spruw)

Schimmel infectie van de mondholte is altijd Candida albicans. Het komt voor bij pasgeborenen (spruw) maar ook bij volwassenen, vooral bij prednison of na antibiotica. Het kan worden behandeld door de mond te spoelen met een lokale anti-schimmel gel, of met tabletten.

Ringworm (tinea corporis)

Ringworm is een andere naam voor een schimmelinfectie van de huid die wordt veroorzaakt door dermatophyten (Trichophyton rubrum en andere Trichophyton soorten). Infecties van de huid met dermatophyten hebben vaak een ronde vorm omgeven door een schilferend randje. Ze kunnen in de vorm van een steeds groter wordende ring uitbreiden, daarom heet het ringworm. Ringworm kan men zien bij kleine kinderen, maar ook bij volwassenen. Zie verder onder ringworm.

Schimmelinfectie van de liezen

Schimmelinfecties in de liezen kunnen worden veroorzaakt door Candida albicans, maar ook door Trichophyton soorten zoals E. floccosum, T. rubrum of T. mentagrophytes. Candida infecties zien er uit als smetplekken, met roodheid en vochtige gebieden in de plooien, soms met uitbreiding met eilandjes vanuit de plooien. Schimmelinfectie van de liezen door Trichophyton soorten zien er uit als een grote ronde plek met een duidelijk rode en schilferende rand (ringworm type).

Gistinfectie van het lichaam (pityriasis versicolor, seborroisch eczeem en hoofdroos)

Op het lichaam komen overal gisten voor van het type Malassezia. Ze kunnen op de hoofdhuid hoofdroos veroorzaken, ze kunnen in het gezicht eczeem veroorzaken (seborroisch eczeem), en ze kunnen op het lichaam schilfering en kleurverschillen veroorzaken (pityriasis versicolor).